باد، زمين، باران و آفتاب مرا در برگرفته اند. من در واقعيت و تخيل آدمها هستم.
مرا دوست دارند. همان اندازه كه عظمت كوه و آبي دريا را دوست دارند. آدمها رايحه مرا مي خواهند. اكسيژنم را. آرامشم را.
من همسايه دريا، كوه و آسمانم؛ تنفس آدمها.
من جنگل هستم، صداي سبز جهان.
آدمها مرا مي شناسند. طبيعت پاكيزه من براي شادماني واجب است. براي زندگاني، ادامه من مهم است.
اما گاهي اوقات آدمها يادشان مي رود كه من براي زمين تزيين نيستم. چمن، درخت، گل و گياه تزييني نيستند.
اگر آلوده ام كنند، اگر بخواهند كم شوم، آتش بگيرم يا به ناله بيفتم، آينده كاملاً روشن است. من خاموش مي شوم. تمام مي شوم.
من اسرارآميزم، مرگ من چيز ساده اي نيست. نفت، كاغذ، صندلي، گرما... . نه از اينها دور شوم، دم و بازدم پاك شما در من وجود دارد.
گردش سبز شما را تأمين مي كنم. زيبايي محيط تان را. من جنگلم در تركيب من و آدمها، عشق جاي خودش را مي خواهد. فايده دانايي همين است.
آنها به زندگي خصوصي من وارد مي شوند و من با آغوش گرم آنها را در بر مي گيرم و احساساتم را نشان مي دهم.
برخي مي آيند شاخه هايم را مي شكنند، بدنم را زخمي مي كنند و تبر بر پيكرم مي زنند!
در اين صورت جنگل بيمار مي شود و در تبي كه آدمها برپا مي كنند خواهد سوخت.

خشكسالي تهديدي براي جنگلهاي شمال كشور
خشكسالي كه هم اكنون بر كشورمان سايه افكنده، اثرات مخربي را در پي خواهد داشت كه اين اثرات منفي خطه سرسبز شمال را هم تهديد مي كند.
كاهش نزولات آسماني نه تنها موجب كاهش رويش جنگلها مي شود بلكه آتش سوزي را به عنوان يك تهديد جدي مطرح مي كند.به گفته كارشناسان 95 درصد آتش سوزي اتفاق افتاده در جنگلهاي شمال كشور توسط انسان رخ مي دهد كه مراقبت و حفاظت از اين نعمت الهي مي تواند اين روند را كاهش دهد.
با توجه به آمار، مي توان گفت در ايام نوروز كه حضور گردشگران در طبيعت به بيشترين ميزان خود مي رسد، بيشترين آتش سوزي را در جنگلها شاهد بوديم.
هم اكنون كه تابستان فرا مي رسد حضور مسافران در جنگلها دوباره به روزهاي اوج خود نزديك مي شود كه در اين راستا بايد به گردشگران توصيه كرد در كنار طبيعت گردي در حفظ جنگلها و مراتع كوشا بوده و از روشن كردن آتش در طبيعت خودداري كنند؛ زيرا به علت خشك بودن جنگلها، آتش سوزي بسرعت شدت يافته و خسارتهاي زيادي را به بار خواهد آورد.حفاظت از جنگلها متعلق به گروه و قشر خاصي نيست، بلكه همه مردم بايد حافظان منابع طبيعي باشند.
جنگل نشينان، دامداران و ساكنان روستاهاي حاشيه جنگلها نيز در حفاظت از جنگلها نقش مهمي داشته و بايد با آگاهي دادن به آنان از حضورشان براي حفاظت از جنگلها ياري گرفت.
مديركل حفاظت محيط زيست مازندران در گفتگو با گزارشگر ما خشكسالي را در ارتباط با موضوع گرم شدن كره زمين مي داند و مي گويد: در طول يك قرن گذشته نيم درجه به ميانگين گرماي زمين اضافه شده است.
دكتر رسول علي اشرفي پور با اشاره به اينكه هنوز دنيا بحث اثرات منفي ذوب شدن يخهاي قطب شمال و جنوب را درك نكرده است، مي افزايد: وقتي در طول صد سال گذشته نيم درجه به گرماي زمين اضافه شده است، هشدار جدي به بشريت است، زيرا صد سال در مقايسه با دوره هاي زمين شناسي، زمان اندكي است.
وي ادامه مي دهد: اگر فعاليتهاي آلوده كننده بشر به همين صورت ادامه يابد، در تصاعد هندسي، آلودگي ها بر روي كره زمين و فضاي اطرافش باقي مي ماند و صدمات جبران ناپذيري به لايه ازن و محيط زيست وارد مي كند.
علي اشرفي پور يادآور مي شود: اين زمان يكي از نمونه هاست؛ زيرا ما از نظر اقليمي شاهد خشكسالي در مدار 30 درجه كره زمين، آبگرفتگي و پيشروي دريا و مسيلهاي ويرانگر در مدار استوايي كره زمين مي باشيم.
مديركل حفاظت محيط زيست مازندران با اشاره به اينكه وقتي با پديده خشكسالي رو به رو مي شويم اولين چيزي كه در درجه اول اهميت قرار دارد، موضوع مديريت بهينه آب است، مي گويد: اگر مي خواهيم اين منابع آبي حفظ شود، بايد مقدمات آن رعايت شود كه مهمترين آن حفظ پوشش گياهي و توجه به زيست بومهاي كشور است.
مديركل حفاظت محيط زيست مازندران تصريح مي كند: خشكسالي فقط كمبود آب براي كشاورزي را به همراه ندارد، بلكه كمبود آب براي شرب و آتش سوزيهاي پراكنده و متناوب با دوره برگشتهاي كوتاه در مناطق جنگلي و مرتعي و حتي اراضي بعضاً خشك و جلگه اي را در پي خواهد داشت.
علي اشرفي پور مي گويد: هر انساني بخصوص كانونهاي جمعيتي كه در مناطق جنگلي و مرتعي زندگي مي كنند بايد خيلي از مسايل را كه از آتش سوزي جلوگيري مي كند، رعايت نمايند.

10 هكتار آتش سوزي در 15 روز نوروز
مديركل منابع طبيعي مازندران (ساري) در گفتگو با گزارشگر ما مي گويد: با توجه به گرماي زودرس و طولاني شدن فصل خشك، خطر آتش سوزي جنگلها و مراتع بسيار قابل اتفاق و امكان پذير است و در اين راستا به تمامي دامداران و شكارچيان و گردشگران توصيه مي كنيم در جنگلها و مراتع آتش روشن نكنند؛ زيرا يك جرقه ممكن است خسارتهاي زيادي به وجود آورد.
حسين عليپور با اشاره به اينكه 95 درصد آتش سوزيها توسط انسان اتفاق مي افتد، مي افزايد: عوامل طبيعي و غيرقابل كنترل تنها 5 درصد آتش سوزيها را شامل مي شوند.
مديركل منابع طبيعي مازندران با اشاره به اينكه در سال گذشته 75 فقره آتش سوزي رخ داده است، مي گويد: براي هر آتش سوزي از زمان اعلام خطر تا اطفاي حريق 150 ميليون ريال هزينه مي شود.
وي در پايان به روي دادن 15 فقره آتش سوزي در 15 روز نوروز اشاره مي كند و مي افزايد: در اين راستا 40 هكتار جنگل و مرتع دچار حريق شد كه از اين ميان 10 هكتار عرصه جنگلي و بقيه مرتع بوده است.

صيانت از منابع طبيعي نيازمند همكاري مردم
مديركل منابع طبيعي غرب مازندران(نوشهر) نيز در گفتگو با گزارشگر ما با تأكيد بر اينكه يكي از مخاطرات شناخته شده در ميان حوادث طبيعي، خشكسالي است، تأثير آن را بر بستر حيات جامعه؛ يعني منابع طبيعي را متفاوت مي داند و مي افزايد: كاهش نزولات آسماني بر رويشگاه هاي متفاوت جنگلي حداقل موجب كاهش ميزان رويش ساليانه خواهد شد.
بهزاد انگورج ادامه مي دهد: در سال قبل در بهار و تابستان يك تنش خشكي داشتيم كه در آن مقطع رويشگاه هاي صخره اي با گونه هاي داراي ريشه دواني سطحي، مانند درختچه ها با خشكيدگي برگ مواجه شدند.
وي مي افزايد: در زمستان نيز يك تنش سرما را نيز سپري كردند و در هر حال اين تنش خشكي نيز بر وضعيت فيزيولوژيكي برخي گونه ها در برخي رويشگاه ها تأثير سوء مضاعف خواهد داشت.
بهزاد انگورج ادامه مي دهد: رعايت دام و مرتع در مراتع ييلاقي با مدت تعليف و تعداد دام مجاز؛ يعني رعايت ظرفيت مرتع مورد تأكيد است و نبايد با اين خشكي، مرتع را در وضعيت بدتري قرار دهيم.
وي هشدار مي دهد: سرعت پيشرفت آتش متناسب با سرعت باد در جنگل توسعه زيادي خواهد يافت. بنابراين كوچكترين سهل انگاري موجب تخريب سطوحي از جنگلهاي نادر و با ارزش خواهد شد.

رفتار نادرست مردم
مديركل منابع طبيعي استان گلستان نيز در گفتگو با گزارشگر ما مي گويد: آتش سوزي توسط يك مثلث شامل شرايط نامساعد اقليمي مانند گرما و خشكي، وجود مواد سوختني شامل برگ و سرشاخه ها و رفتار ناصحيح و غلط انسان اتفاق مي افتد.
صفرقلي خواجه مي افزايد: چون شرايط هوا نامساعد است، رفتار غلط انسان باعث تشديد آتش سوزي ها خواهد شد كه به عنوان مثال در ايام نوروز چهار مورد آتش سوزي در جنگلهاي گلستان را شاهد بوديم.
وي با اشاره به اينكه معمولاًً آتش سوزي ها در تابستان در جنگلهاي دست كاشت و در پاييز در جنگلهاي طبيعي اتفاق مي افتد، ادامه مي دهد: اگر كشاورزان، دامداران، شكارچيان و گردشگران دقت بيشتري داشته باشند، شاهد آتش سوزي نخواهيم بود.
مديركل منابع طبيعي گلستان يادآور مي شود: در روزهايي كه هوا باد گرم دارد و رطوبت بشدت كاهش مي يابد، احتمال آتش سوزي بيشتر مي شود كه در اين راستا مردم بايد دقت بيشتري كنند.

150 هكتار جنگل طعمه حريق شد
مديركل منابع طبيعي گيلان نيز در گفتگو به گزارشگر ما مي گويد: براي مقابله با خشكسالي و سيل لازم است كه مديريت خطرپذيري جايگزين مديريت بحران شود.
رسول محمدي مي افزايد: خشكسالي به دليل گستردگي؛ تبعات اقتصادي، اجتماعي و زيست محيطي را در پي دارد و برخلاف ساير بلاياي طبيعي به آرامي آغاز و موذيانه پيشروي كرده و بي رحمانه قلع و قمع مي كند.
وي ادامه مي دهد: دام و دامدار در پي خشكسالي به علت كمبود علوفه با مشكلات زيادي مواجه مي شوند كه در اين راستا با قطع كردن شاخ و برگ درختان درصدد تهيه علوفه بر مي آيند كه اين رفتار آتش سوزيها را شدت مي بخشد.
محمدي يادآور مي شود: به علت نبودن مهمانپذيرها، مسافران به جنگلها پناه برده و با روشن كردن آتش براي پختن غذا باعث آتش سوزي مي شوند كه در اين راستا توجه كردن به توصيه مأموران منابع طبيعي مهم است.
وي به 44 مورد آتش سوزي در ايام نوروز اشاره مي كند و مي گويد: در اين راستا 150 هكتار جنگل طعمه حريق شد كه عمده اين موارد به صورت عمدي بوده كه بي احتياطي و عدم اطلاع رساني نيز تأثير داشته است.
محمدي مي افزايد: در اين ارتباط 26 نفر دستگير شدند كه ثابت كردن عمدي بودن آتش سوزي براي دستگاه قضايي بسيار مشكل است.

حفاظت از منابع طبيعي امري همگاني
هم اكنون نيروهاي حفاظتي ادارات منابع طبيعي در جنگلهاي شمال كشور به ميزان كافي نبوده و استانها نيز از كمبود امكانات حفاظتي روزهاي سختي را پيش رو دارند.
در حالي كه سرانه حفاظت در دنيا يكهزار هكتار براي هر نفر است، اين رقم در كشور ما 8 هزار هكتار براي هر نفر بوده كه اين مسأله امر حفاظت را مشكل مي كند.
در اينجا ذكر اين نكته ضروي است كه مديران ملي و استاني با به كارگيري نيروهاي مردمي و بسيج، سرانه حفاظت را كاهش دهند و از حمايت مردم در بحث حفاظت استفاده كنند؛ زيرا حضور مردم حوادث در جنگلها را كاهش مي دهد.
در اين راستا سهم گردشگران و مسافران نيز در بحث حفاظت زياد است؛ زيرا با رعايت مسايل ايمني توسط گردشگران در عرصه هاي جنگلي و مرتعي مي توان آتش سوزيها را كاهش داد.
به اميد روزي كه حفاظت از منابع طبيعي در كشورمان به يك فرهنگ عمومي تبديل شود و مردم جنگلها را از خود بدانند.

رقيه توسلي